Sau khi Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12-12-2013 về “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội (gọi tắt là Quyết định số 217 của Bộ Chính trị). Thành ủy ban hành Kế hoạch số 73-KH/TU ngày 19 tháng 6 năm 2014 của Thành ủy Cần Thơ về hướng dẫn, triển khai thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW của Bộ Chính trị.

MTTQ Việt Nam thành phố Giám sát công tác giãm nghèo bền vững, xây dựng đô thị văn minh tại phường Thuận An, quận Thốt Nốt

Giám sát và phản biện xã hội là một trong những chức năng quan trọng của Mặt trận TQVN và các Đoàn thể chính trị – xã hội. MTTQ các cấp và các đoàn thể chính trị – xã hội trong thành phố đã triển khai thực hiện hiệu quả vai trò giám sát và phản biện xã hội, phát huy dân chủ trong công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh.

Hằng năm, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã tổ chức ký kết chương trình phối hợp giám sát, xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát và tổ chức thực hiện với các hình thức giám sát theo quy định của pháp luật. Trong quá trình triển khai thực hiện, Mặt trận các cấp đã bám sát kế hoạch, hướng dẫn của Trung ương và thành phố, đồng thời có sự thay đổi, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương. Thực tiễn công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc thời gian qua đã có nhiều kết quả tích cực, được cấp ủy Đảng, và nhân dân đánh giá cao; góp phần vào việc phát hiện những điểm chưa tốt, còn hạn chế để kiến nghị khắc phục.

5 năm qua, MTTQ Việt Nam các cấp thành phố thực hiện 7.892 cuộc giám sát. Trong đó, cấp thành phố đã chủ động giám sát 204 cuộc, phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội đơn vị thành phố Cần Thơ, HĐND và các Ban của HĐND thành phố, Viện kiểm sát tổ chức 174 cuộc giám sát. Cấp quận, huyện đã giám sát 508 cuộc, tham gia Đoàn giám sát của Thường trực HĐND quận, huyện các ban của HĐND quận, huyện giám sát 273 cuộc. Cấp xã, phường, thị trấn đã tổ chức giám sát được 7180 cuộc. Bên cạnh đó, Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giám sát 5.273 cuộc (Ban TTND: 2.726 cuộc; Ban GSĐTCCĐ: 2.535 cuộc).  qua đó phát huy tốt vai trò của các Ban Công tác Mặt trận các ấp, khu vực và động viên nhân dân tham gia giám sát các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm ở xã, thị trấn trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, giải quyết khiếu nại, tố cáo, cũng như việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở.

Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ giám sát, nhiệm vụ phản biện xã hội được các cấp Mặt trận trong thành phố đặc biệt quan tâm thực hiện. MTTQ các cấp đã tổ chức phản biện 123 cuộc, đối với 05 dự thảo Luật và các dự thảo Nghị quyết HĐND.Các quận, huyệnđã tổ chức 12 hội nghị phản biện. Các xã, phường, thị trấn cũng tổ chức tốt các cuộc Hội nghị phản biện.

Năm 2019, MTTQ Việt Nam các cấp xây dựng Kế hoạch giám sát và phản biện xã hội đã đăng ký 220 nội dung giám sát và 116 nội dung phản biện. Trong đó: Giám sát: Cấp thành phố: đăng ký 4 nội dung; Cấp quận, huyện: Đăng ký 28 nội dung; Cấp xã, phường, thị trấn: Đăng ký 188 nội dung, có 83/85 xã, phường, thị trấn đăng ký. Phản biện: Cấp thành phố đăng ký 2 cuộc; Cấp quận, huyện đăng ký 12 cuộc;  Cấp xã, phường, thị trấn đăng ký 102 cuộc.

MTTQ Việt Nam các cấp thành phố tổ chức giám sát việc trợ cấp khó khăn nhân dịp tết nguyên đán Kỷ Hợi 2019 theo Thông báo số 103/TB-UBND ngày 04/12/2018 của UBND TPCT, kết quả các đơn vị đều thực hiện đạt yêu cầu về số lượng, thời gian theo quy định, không để sót đối tượng; xây dựng Kế hoạch về giám sát quy trình bầu cử Trưởng ấp, Trưởng khu vực nhiệm kỳ 2019-2024 kết quả các đơn vị đều thực hiện đúng các quy trình hiệp thương nhân sự giới thiệu ứng cử Trưởng ấp, Trưởng khu vực theo quy định; Tham mưu Ban Thường trực Báo cáo kết quả giám sát công tác bầu cử Trưởng ấp, Trưởng khu vực thành phố Cần Thơ nhiệm kỳ 2019 – 2024.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Cần Thơ chủ trì tổ chức giám sát 06 cuộc, gồm: Giám sát công tác phòng, chống, hỗ trợ Dịch tả lợn (heo) Châu Phi trên địa bàn thành phố Cần Thơ năm 2019 tại UBND huyện Cờ Đỏ và UBND quận Thốt Nốt. Giám sát công tác thực hiện an toàn thực phẩm tại UBND quận Ninh Kiều và UBND huyện Phong Điển, giám sát công tác chỉ đạo giãm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh tại UBND xã Đông Thuận, huyện Thới Lai, UBND phường Thuận An, quận Thốt Nốt. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Cần Thơ chủ trì tổ chức 03 cuộc Hội nghị phản biện các dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố.Các quận, huyện, xã phường tổ chức 145 cuộc giám sát, tổ chức 89 cuộc phản biện, góp ý các Dự thảo Nghị quyết của cấp ủy, HĐND cùng cấp. Ban Thanh tra Nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã phát huy vai trò, tích cực hoạt động giám sát các cơ quan chính quyền tại cơ sở, CB-CC-VC tại địa phương, tham gia công tác hoà giải những mâu thuẫn tranh chấp trong nội bộ nhân dân, giám sát các công trình thi công trên địa bàn nhất là các dự án có vốn đầu tư từ ngân sách và có sự đóng góp của nhân dân như Dự án nâng cấp đô thị. Trong 6 tháng đầu năm đã tham gia giám sát được 340 cuộc. Thông qua việc giải quyết khiếu nại tố cáo của nhân dân, giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ theo Pháp lệnh 34, giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách, thực hiện quy ước, các khoản đóng góp của nhân dân. Đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của cán bộ công chức, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Công tác giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam đã và đang phát huy được hiệu quả thiết thực trong một số lĩnh vực được đông đảo các tầng lớp nhân dân quan tâm. Tuy nhiên, trong tổ chức giám sát và phản biện xã hội vẫn còn những hạn chế trong phối hợp và hiệu quả một số nội dung chưa cao; việc theo dõi, đôn đốc xử lý các kiến nghị sau giám sát còn chưa thực sự được quan tâm và gặp nhiều khó khăn, bất cập về cơ chế… Giải quyết được những hạn chế trên thì công tác giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội sẽ phát huy và đạt hiệu quả cao nhất.

Để giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp thành phố thật sự phát huy hiệu quả trong cuộc sống, MTTQ cần chủ động lựa chọn những nội dung, vấn đề bức xúc mà xã hội đang quan tâm, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, đoàn viên và nhân dân để xây dựng kế hoạch triển khai công tác giám sát và phản biện xã hội. Trong đó, cần đặc biệt quan tâm lựa chọn phương pháp giám sát, phản biện phù hợp. Giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp thành phố là công việc rất quan trọng, đòi hỏi các thành viên tham gia giám sát, phản biện xã hội phải là những người có lập trường chính trị vững chắc, có năng lực chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn. Bảo đảm thực hiện tốt các yêu cầu trong nhìn nhận, phân tích, đánh giá vấn đề, cũng như có tư duy độc lập, khả năng tổng hợp, phản biện để đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ/.

                             Đinh Trung Trực

Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Cần Thơ